“Φόβος, Θυμός και Απόγνωση στη χώρα” (με έμφαση στο “απόγνωση”) ανέφερε η κυρία Τρέμη στο δελτίο ειδήσεων και ο ίδιος είχα την ατυχία να την ακούσω, περνώντας μπροστά από μια ανοιχτή τηλεόραση. Ο τόνος της φωνής της ήταν εκείνος ο τόσο γνωστός “αντικειμενικός δημοσιογραφικός” τόνος. Τάχα ουδέτερος, τάχα περιγραφικός. “Εμείς απλά λέμε τις ειδήσεις, παρουσιάζουμε την πραγματικότητα ως έχει”, θα σου πουν. “Οι άνθρωποι είναι απεγνωσμένοι”, θα σου πουν. “Ή μήπως το αρνείσαι;”.
Ε ναι, λοιπόν. Ο ίδιος αισθάνομαι θυμό και μερικές φορές... απόγνωση όταν παρατηρώ τους πολίτες να κρέμονται απ'τα χείλη των συγκεκριμένων Μέσων Μαζικής Τρομοκρατίας. Για τα οποία ο Γάλλος κοινωνιολόγος Ζαν Μποντριγιάρ έλεγε πως κατασκευάζουν τη δική τους “υπερπραγματικότητα”, παρουσιάζοντας την τάχα ως αντικειμενική.
Δεν αρνούμαι πως υπάρχει πλήθος κόσμου γύρω μας που είναι φοβισμένο. Το βρίσκω εν μέρει λογικό. Μα ο φόβος είναι δίκοπο μαχαίρι. Φοβάται εκείνος που παραμένει κοκαλωμένος στη θέση του, ανίκανος να κάνει ένα βήμα. Φοβάται και εκείνος που τολμά. Και υπάρχουν και κάποιοι που... έχουν ξεπεράσει το φόβο, αναγνωρίζοντας πόσο υποκειμενικός είναι, πόσο βαθιά ριζωμένος στην προσωπική ψυχολογία και ανασφάλεια του καθένα βρίσκεται. Φοβάσαι όταν έχεις να χάσεις κάτι πολύτιμο. Μα είναι υποκεικενικό τι θεωρεί πολύτιμο ο καθένας. Άλλος θεωρεί τα παραπανήσια χρήματα στην τσέπη του. Άλλος τις αξίες του. Άλλος την ασφάλειά του. Άλλος την ακεραιότητά του. Άλλος τα κεκτημένα του. Άλλος την ελπίδα του. Άλλος τους τραπεζικούς λογαριασμούς του. Άλλος τους ανθρώπους που αγαπά και θέλει να τον αγαπούν.
Σέβομαι τη διαφορετική άποψη – τι θα ήμασταν χωρίς εναλλακτικές οπτικές γωνίες. Μεταξύ μας, δεν είμαστε τόσο ελεύθεροι στη διαμόρφωση της γνώμης μας – το κοινωνικό πλαίσιο που ανήκουμε, μα και η ψυχοσύνθεσή μας, μας επηρεάζουν καταλυτικά. Κάποιες φορές “ο χαρακτήρας είναι η μοίρα μας”.
Σέβομαι τη διαφορετική άποψη – τι θα ήμασταν χωρίς εναλλακτικές οπτικές γωνίες. Μεταξύ μας, δεν είμαστε τόσο ελεύθεροι στη διαμόρφωση της γνώμης μας – το κοινωνικό πλαίσιο που ανήκουμε, μα και η ψυχοσύνθεσή μας, μας επηρεάζουν καταλυτικά. Κάποιες φορές “ο χαρακτήρας είναι η μοίρα μας”.
Και έρχεστε εσείς εδώ, αγαπητά μου Μέσα Ενημέρωσης να μου... πουλήσετε τρόμο; Με ποιο δικαίωμα θα πείτε πως “κυριαρχεί παντού απόγνωση”; Με ποιο δικαίωμα θέλετε να διαμορφώσετε την ψυχολογία μου; Δεν ξέρω για σας – μα εγώ χαμογελώ. Όχι γιατί απλώνω σαν πλοκάμια τα χέρια και απαγκιστρώνομαι πάνω από τα πολύτιμα λεφτά μου, νιώθοντας ασφάλεια που τα έχω. Αυτό δεν συνιστά παρά εκδήλωση ανακούφισης.
Όχι, χαμογελώ επειδή έτσι γουστάρω, απλά. Χαμογελώ ακούγοντας τη μουσική μου, βλέποντας τους φίλους μου, κάνοντας μια βόλτα, διαβάζοντας ένα βιβλίο, απολαμβάνοντας τον υπέροχο αυτό καιρό, τον οποίο και διαθέτω δωρεάν– και ξέρω πως τόσος κόσμος, απανταχού της γης, θα ήθελε να βρίσκεται στη θέση μου.
Μα και αν δε γουστάρω να χαμογελώ όλη την ώρα – θα σκυθρωπιάσω, θα στεναχωρηθώ, θα θυμώσω, θα νιώσω όπως θελήσω, πανάθεμά με. Μα θα είναι δική μου η διάθεση και δικό μουτο αίσθημα! Δεν θα συνιστώ μέρος ενός “απεγνωσμένου πλήθους”. Δεν θα ενταχτώ στα ρεπορτάζ σας.
Ας επιλέξει ο καθένας στη ζωή του ό,τι νιώθει, ανάλογα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του, δεν με αφορά αυτό. Μα κανένας – κανένας, ούτε δημοσιογράφος, ούτε κανάλια, ούτε κόμματα, ούτε επιχειρήσεις, ούτε ξένος, ούτε Έλληνας – κανένας δεν θα μιλήσει, εξ'ονόματός μου, για το πως αισθάνομαι.
Δεν ξέρω τι θα φέρει το αύριο – ποιος ξέρει, αλήθεια; Μα γνωρίζω καλά πως κανείς ποτέ δεν έκτισε τίποτα χωρίς να το πιστεύει. Δεν χτίζεις με όπλο σου το φόβο. Μονάχα απομένεις, να ζαρώνεις στη γωνιά σου.
Το χαμόγελο δεν παρέχεται εισαγόμενο με δόσεις. Αν θες το έχεις. Αν θες όχι. Κλάψε, φώναξε, οργίσου αν γουστάρεις. Ρίξε ένα χορό, σκάσε ένα φιλί, πες μια καλημέρα – ή μη πεις τίποτα.
Ακόμα και αυτό επιλογή σου είναι. Πάντα έτσι ήταν. Πάντα έτσι θα'ναι.
~